کویرحاج علی‌قلی در موقعیت جغرافیایی N3550 تا N3600 و E5426 تا E5454 در استان سمنان واقع است. کویر حاج علی قلی با 2391 کیلومتر مربع مساحت, در جنوب شرقی شهر دامغان قرار دارد . این کویر از جنوب به کوه‌های دولت دیار, کوه خرس و کوه ترکمن‌گدر از جنوب غربی به کوه‌های کوه پنج و کوه سرخ, از غرب به دهستان فرات از شمال به کویر دامغان و از شرق به کوه اهوند محدود می‌شود. شیب عمومی این کویر به سمت  جنوب غربی است و بین 1050 تا 1094 متر از سطح دریا ارتفاع دارد.

دو رودخانه اصلی این کویر که هر دو از کوه‌های البرز سرچشمه می‌گیرند عبارتند از رودخانه دامغان که مخروط افکنه وسیعی در حاشیه شمال غربی این کویر ایجاد کرده است و دیگری رودخانه حسن آباد است که از حاشیه شمال شرقی وارد کویر می شود. این رودخانه دره‌ای به عمق 5 متر در داخل کویر ایجاد کرده است. علاوه بر این دو رودخانه رودخانه‌های دیگری نیز از طرف جنوب غربی و شرقی به این کویر وارد می‌شوند که نسبت به رودخانه‌های اصلی آب کمتری داشته و عموما در اوایل فصل تابستان خشک می‌شوند.

پست‌ترین بخش کویر به مساحت 466 کیلومتر مربع پوشیده از نمکزاری است که به صورت نامتقارن و به صورت لوحه‌ای در حاشیه جنوب غربی کویر قرار گرفته است. در حدود 60% سطح این نمکزار از پلتفرم‌های نمکی با لایه‌های واضح پوشیده شده است. قطر متوسط این چند وجهی‌ها به 125 متر می‌رسد. هر یک از این چند وجهی‌های بزرگ، خود از چند وجهی‌های کوچکتری تشکیل شده است. چندین حوزه نمکزار خیس دیگر نیز در حد شرقی و غربی نمکزار به چشم می‌خورد. از کویرهای نزدیک به این منطقه می‌توان به کویر دق بیارجمند در فاصله 60 کیلومتری در شرق و دشت کویر ( کویر بزرگ ) در فاصله 100 کیلومتری در جنوب نام برد.

برای ادامه مطلب روی بیشتر کلیک کنید

عکاس: محمدرضا کوثری